Permacultuur is escapisme, of toch niet? Dingen om te doen en na te laten.

Positieve Brede Voetafdruk (BPV)

Permacultuur is Escapisme of toch niet? Dingen om te Doen & na te Laten.

Permacultuur is Escapisme! Het is niet reëel, en haar beloftes zijn simpelweg te groot.

Dit zijn uitspraken die ik de laaste tijd vaker tegenkom. Dus, ben ik erin gedoken.

Of eigenlijk heb ik mijzelf de vraag gesteld wanneer is het escapisme en wanneer niet? Want dat het dat (althans van oorsprong) juist niet is, daar twijfel ik niet aan.

Dat is juist de reden dat ik me er full time mee bezig ben gaan houden, vanwege onderdeel van de oplossing willen zijn, in plaats van mijn kop in het zand te willen steken.

Kort gezegd komt het erop op neer dat permacultuur escapisme is als je het reduceert tot praten over en werken met planten, & evt nog green deals / renewabels… het grotere geheel uit het oog verliezend.

Als je de holistische blik uit het oog verliest waarmee het ontwikkeld is door Bill Mollison & David Holmgren, je weet wel de mensen die het woord bedachten, en daarmee de grondleggers zijn van de moderne permacultuur, dan blijft er inderdaad weinig van over.

Permacultuur is breder en is altijd breder geweest, hoe essentieel planten ook zijn en hoe fantastisch ondergetekende planten-nerd ze ook vind, permacultuur heeft altijd gedraait om meer dan dat: om kijken naar het geheel. Een blik die vlot laat zien hoe essentieel planten zijn voor het leven op aarde, maar ook dat het draait om veel meer dan dat.

Het is een holisitische blik die een alternatief biedt voor de hedendaagse overspecialisatie die letterlijk alles uit elkaar trekt. En hoewel het moderne mensen soms lijkt te verbazen gaan dingen die je uit elkaar trekt doorgaans stuk.

Juist dat kijken naar het geheel, kan ecosystemen weer heel maken, kan van een negatieve voetafdruk een positieve maken. Het kan de grote beloftes van permacultuur waarmaken. En een oplossingsrichting bieden voor de enorme uitdagingen van deze tijd. Maar dan moet er natuurlijk wel veel veranderen.

Daarom hier een lijstje van dingen om te doen en na te laten.

Dingen om te doen

  • 1. Leren over deze holistische blik die haar basis vind in inheemse culturen van bijv. de aboriginals. Dit zien als essentieel naast (westerse) wetenschap. Het geheel met een uitermate open mind benaderen, ook als dat eng is.
  • 2. Alles, niet alleen tuinen of dingen, maar onze hele samenleving, herontwerpen volgens de principes van permacultuur. Dan kunnen de grote beloftes van permacultuur worden waargemaakt en is er geen sprake van escapisme.

Alles herontwerpen volgens de principes van permacultuur is ook hoe het altijd al bedoeld is, dus laat je niet afleiden door mensen die vaak gebasseerd op weinig meer dan hun eigen vooroordelen over wat het is, vinden dat het enkel om plantjes draait. Nee het draaide altijd al om het geheel.

  • 3. Verspreiden van alternatieve werkwijzen/filosofieën als permacultuur. In een crisistijd zoals nu is dit extra van belang.

  • 4. Ons eten kweken in intacte lokale ecosystemen.

Dingen om na te laten:

  • 1. Kappen van nog intacte ecosystemen
  • 2. “Dit is geen permacultuur!!!” roepen, als iemand in een permacultuurgroep/forum iets post dat niet over plantjes gaat, maar iets wat wellicht buiten jouw comfortzone ligt, waardoor je de behoefte krijgt om te denken: “gekkies!”

Ervaren beheerders van brede permacultuurfora, zowel de internationale als de nationale kunnen opmerkingen als, “Dit is geen permacultuur!” “Wat doet dit nu hier, het gaat niet over planten!” haast niet meer zien.
(Op FB zijn er groepen met algemene namen als, permacultuur & permaculture, en die zijn, zoals de naam al doet vermoeden, breed.)

  • 3. Doorgaan met bussiness as usual, zoals het “kweken” van “voedsel” op industriële wijze, of dit nu gaat om monoculturen van dieren (megastallen e.d…) of monoculturen van planten, bijv. Soja, tarwe, mais, raaigras. Of het kweken van bomen in ecologisch arme houtproductiebossen.
  • 4. Ons als verwende westerse kids opwinden over dat je beter bent dan een ander omdat je planten eet in plaats van dieren. Niet zelden zonder je te realiseren waar het eten vandaan komt, misschien wel uit industriële processen (monoculturen/akkerbouw van eenjarigen zijn in wezen plantjesfabrieken op de grond) , die zowel direct als indirect bijdragen aan het slopen van ecosystemen.
  • 5. Kop in het zand steken en denken dat relatief kleine veranderingetjes voldoende zijn, dat het nog mogelijk is om binnen de huidige politieke & economische structuren de uitdagingen van deze tijd op te lossen. Westerse wetenschap laat steeds meer zien dat dat niet reëel is.

Dit alles is, naast leuk en leerzaam, misschien een beetje eng, ook vanwege de grote veranderingen die het met zich meebrengt, maar als er iets escapisme is, dan is het wel, niet willen veranderen, bijvoorbeeld door jezelf af te schermen van dingen waar jij het niet mee eens bent, die je eng vind etc.

Voor de broodnodige open mind is het juist essentieel om regelmatig dingen te zien waar je het niet mee eens bent.

Permanente cultuur

Kortom: onze hele cultuur moet op de schop, de principes van permacultuur kunnen daarvoor een hoopgevend startpunt bieden.

========
Meer leren:

  • Verdiep je eens in het werk van Bill Mollison en David Holmgren, grondleggers van de moderne permacultuur, dat kan uiteraard op diverse wijzen.
    Werken van andere ervaren permaculturisten zoals Mark Shepard in zijn door ons vertaalde boek “Herstellende Landbouw” & cursussen kunnen ook je leerproces aanslingeren.
  • Voor meer inzicht in nog levensbevorderende inheemse culturen vind ik het boek Braiding Sweetgrass Van Robin Wall Kimmerer een hele inspirerende.

Meer lezen?

Marankes blog

Maranke Spoor is docent permacultuur, tegenwoordig ook in de interactieve permacultuur webschool van Stichting Permacultuur Onderwijs. Maranke begon al op jonge leeftijd als tuinier. Op elke plek waar ze woonde zorgde ze al snel voor een eetbare siertuin: op balkon en dakterras, in schooltuin en moestuin. Maranke is opgeleid als jurist, een beroep dat ze o.a. in de vorm van docent recht tot 2010 uitoefende, is initiator van www.weggeefwinkels.nl en sinds 2010 docent permacultuur. In die hoedanigheid verzorgde ze reeds vele opleidingen op het gebied van permacultuur/voedselbossen. Verder is ze sinds 2013 voorzitter van Stichting Permacultuur Onderwijs, vertaalde en bewerkte ze samen met haar collega Lucas Brouns Engelstalige permacultuur literatuur (Herstellende Landbouw van Mark Shepard en Permacultuur in je moestuin van Christopher Shein) en is ze illustrator en auteur, van: ‘Permacultuur, Wat is dat!?’, een eboek dat in juni 2015 is verschenen.