Ik ben een beetje bang voor het evidencebeest… Ze zorgt vaak voor inactie… Een excuustruus is het! Van de ergste soort, letterlijk levensgevaarlijk.
Ze is een gevaar voor al het leven…
Ze is een impliciete oproep om te bewijzen dat de natuur werkt!
Ze is de stelling dat ecosystemen niet werken, omdat dat niet te bewijzen is…
En dat we bijvoorbeeld hightech-groenteteelt nodig hebben, eenjarig groen gekweekt op substraten: er komt geen bodem (aarde) meer aan te pas… Waar zouden we die voor nodig hebben? Dat zijn we vergeten, en als iemand er zich iets van herinnert, dan waart ze vaak al vlot voorbij, het evidencebeest. “Tuurlijk moeten we goed voor de bodem zorgen daar waar ze nog is, in reservaten…. natuurmonumenten zo u wil…”
“Maar dat we voedsel van een springlevende, diverse bodem nodig hebben, dat is niet evidence based”, verneem ik in diverse gesprekken die ik voer, zowel in levenden lijve als online, en als ik dan vraag: “Maar waar is dáár dan het bewijs van?”, dan wordt het vaak al gauw stil, of er volgen verwijzingen naar onderzoeken die een onderzoek naar hun eigen financieringsstromen niet overleven (#followthemoney | www.ftm.nl).
“Papa, wat is een wetenschapper?” “Dat is iemand die uitblinkt in het aanvragen van subsidies en bedrijfsfinanciering…”
Het fenomeen dat ecologische complexiteit zo groot is dat ze met de gebruikelijke reductionistische wetenschappelijke methodes nooit helemaal in kaart gebracht kan worden, al was het maar omdat ook veel bodemleven tijdens haar leven dna kan uitwisselen, komt dan even heel goed uit.
“We kunnen het nooit allemaal weten, maar we móeten het wél allemaal weten. Want anders…”
Ja, wat eigenlijk?
Anders hebben we geen excuus meer om stil te staan?
Om te weinig te doen?
Om te klagen?
Om ons gelijk te halen ten koste van een ander?
Dan zijn we niet SKY-EN-TIFIC?
Je ziet het in mijn illustratie van het evidencebeest: ze is een dogma-dier!
Ik vind dat we moeten stoppen met het roepen van dit soort onzin…
Moeten we dan maar geen wetenschappelijk onderzoek meer doen naar dit alles, en lopende onderzoeken naar natuurlijker teeltwijzen stopzetten? Nee, dat denk ik niet, ik ben een groot voorstander van onderzoek, uiteraard, mits de financiering en aanverwante zaken kloppen (wellicht juist crowdfunden…). En nee, ik vind ook niet dat we gangbare wetenschappelijke methodes maar moeten wegwuiven vanwege het feit dat ze beperkt zijn. Alles heeft beperkingen, alles heeft voor- en nadelen… Maar laten we alsjeblieft stoppen met het blijven hangen in wetenschappelijke dogma’s en het misbruiken van de term evidence based, al was het maar omdat dat te veel kostbare tijd kost; we kunnen het ons niet veroorloven….
En er mag wat mij betreft in de wetenschap meer veranderen, de laatste keer dat ik er belangstellend mijn neus in stak, prikte ik me, naast de starheid, ook aan de enorme bureaucratie, de gerichtheid op het binnenhalen van subsidies als doel, en de idiote lengte van de (op zich nuttige) peer review-procedures…
Dat is niet gepast, dat kan anders…. dis dit dogma-dier!
Ons ecologisch anafalbetisme neemt werkelijk levensbedreigende vormen aan.
Verrassend vaak hoor ik hartstikke groene types dingen napraten als: “Ecosystemen werken niet!”.
En hoor ik mensen die actief zijn geweest voor natuurmonumenten dingen zeggen als: “Bij natuurmonumenten weten ze ook niet echt wat dat nou is, natuur…” En tja, hoe gek is dat eigenlijk, als je in je naam al suggereert dat zulks een monument kan zijn?
Met dat soort vrienden heb je geen vijanden meer nodig…
Nu kan de roep om het evidencebeest academische arrogantie zijn, weerstand van de status quo, maar vaak wordt deze roep ook gedaan door mensen die zelf geen academische achtergrond hebben, maar toch enkel iets aannemen of willen geloven indien het ‘evidence based’ is. Iedereen kan in dit geloof blijven hangen. (Net zoals niet-juristen vaak veel banger zijn voor regels dan juristen… Een huisgenoot zegt weleens: “Het is fijn om samen te wonen met een jurist. Dat verkleint mijn angst voor regels!”)
Voor gelovigen, aanhangers van de wetenschappelijke orthodoxie, kan het wellicht helpen als er meer onderzoek beschikbaar komt. En laten we wel wezen: er valt uiteraard altijd van alles van te leren en dat is natuurlijk 🙂 uitermate nuttig, zolang we maar afleren dit als argument te gebruiken om in de in-axie te blijven hangen, en zo de transitie (zie bijv. Het Transitie Handboek) te blijven vertragen…
Doe iets! In plaats van je bang te laten maken. En wel iets waar jij goed bent en/of wat je fijn vindt., Dus niet ‘alleen-boeren-zijn-nuttig-en-over-de-rest-heb-ik-mijn-oordeel-al-klaar’ (hoe menselijk dat voor-oordelen ook is), maar kijk waar jouw kwaliteiten liggen en hoe je daarmee bij kunt dragen aan de grote uitdagingen die deze tijd kent…
Permacultuur is toegepaste ecologie, axie, een mix van theorie en praktijk, en als zodanig is er het een en ander over bekend, en zal er naar mijn idee ook altijd een deel niet bewezen kunnen worden. Dat vind ik ook wel geruststellend aan dit soort onderwerpen: het is een lollie die nooit opraakt. Als studeerverslaafde vind ik dat erg prettig.
Afgezien van het evidencebeest ben ik overigens niet zo’n bangig type, en hoe meer wikileaks ik lees, hoe minder er van over blijft, maar elke emotie heeft haar functie, ook angst, hoewel vaak een slechte raadgever… Niet zo bangig dus, of, sterker nog, als de laatste jaren (decennia?) me iets geleerd hebben dan is het wel: Laat je niet bang maken, dat is het probleem zelf!
Ik ben bijvoorbeeld van werk veranderd, alweer een jaar of acht geleden. ‘Comfortabele’ banen in juristerij en ‘hoger onderwijs’ ingeruild voor altijd-onzekere, kleine duurzame bedrijven,. In onze eigen Stichting Permacultuur Onderwijs is geld een middel, en geen doel op zich. Ik doe regelmatig publiekelijk uitspraken waarvan iemand met geld als doel zou kunnen zeggen: Niet doen joh, da’s bad for bussiness…
Van dit alles heb ik geen spijt: convenience is inconvenient! En mijn passie voor permacultuur is een immer flakkerend vuur.
Permacultuur is een mix van (zeer) oude en nieuwe wijsheid, een manier van denken, van zoeken naar oorzaken en daar wat aan veranderen in plaats van werken met ‘end of pipe solutions’. Ze ziet de mensen als onderdeel van natuur, niet als los daarvan, en ze is niet recept-gericht. Ze gaat namelijk, onder meer, uit van functionele diversiteit, en helpt je op basis van voortdurende observatie en patroonherkenning bepalen wat gepast is in een situatie, en op welk moment? Meer weten over permacultuur? Kijk dan bijvoorbeeld eens naar mijn eboek Permacultuur, Wat is dat?! Of uiteraard de vele andere info over permacultuur die het internet rijk is!
Marankes blog
Maranke Spoor is docent permacultuur, tegenwoordig ook in de interactieve permacultuur webschool van Stichting Permacultuur Onderwijs. Maranke begon al op jonge leeftijd als tuinier. Op elke plek waar ze woonde zorgde ze al snel voor een eetbare siertuin: op balkon en dakterras, in schooltuin en moestuin. Maranke is opgeleid als jurist, een beroep dat ze o.a. in de vorm van docent recht tot 2010 uitoefende, is initiator van www.weggeefwinkels.nl en sinds 2010 docent permacultuur. In die hoedanigheid verzorgde ze reeds vele opleidingen op het gebied van permacultuur/voedselbossen. Verder is ze sinds 2013 voorzitter van Stichting Permacultuur Onderwijs, vertaalde en bewerkte ze samen met haar collega Lucas Brouns Engelstalige permacultuur literatuur (Herstellende Landbouw van Mark Shepard en Permacultuur in je moestuin van Christopher Shein) en is ze illustrator en auteur, van: ‘Permacultuur, Wat is dat!?’, een eboek dat in juni 2015 is verschenen.