De oogsttijd is zo goed als voorbij. Het heeft ook al behoorlijk gevroren. Tijd dus om de mispels te oogsten, bij ons het laatste fruit van het jaar. Later nog dan de superlate en prachtig roze “Katharina”-druif.
Mispels doen het fantastisch bij ons. Met ander fruit ondervinden we altijd concurentie van allerhande andere dieren; zelfs de appels zijn erg in trek bij de vele vogels. Maar bij mispels is dat niet het geval. We kunnen er zo veel van oogsten als we maar willen, zelfs heel laat in het seizoen!
Ook de uitdagende bodem-omstandigheden die, toen we ons bodembeheerplan nog niet hadden kunnen uitvoeren, zodanig waren dat diverse fruitbomen stierven, hebben de mispel niet kunnen deren… Het is een fantastische ‘STUN’-fruitboom: we hebben hem geplant en hier vervolgens letterlijk nooit meer wat aan gedaan. Reden genoeg om er erg enthousiast over te zijn. (STUN is een term die Mark Shepard, auteur van Herstellende landbouw, bedacht. Aanvankelijk betekende deze sheer, total, utter neglect (algehele, totale en uiterste verwaarlozing) maar zijn vrouw maakte er naar zijn zeggen van: strategic, total, utter neglect. Shepards boek is een praktisch-filosofisch boek met als ondertitel ‘Agro-ecologie voor boeren, burgers en buitenlui’. Je kunt dit boek hier inzien.
(Mispels geven ook prachtige grote bloesems, die niet zomaar wegwaaien en dus lang aan het boompje blijven zitten.)
De volgende vraag is natuurlijk: Maar wat kan je daar dan mee? Mispels zijn vrij onbekend, en toen we onlangs de historische tuin (warmoezerij) in Lent bezochten, gaven ze daar ook aan dat de mispels niet zo populair zijn, vooral omdat mensen niet zo goed weten wat ermee te doen. Sommigen eten er wel een paar, en dan als ze zo rijp zijn dat ze zacht zijn geworden (‘Zo rot als een mispel’) maar dat is maar een klein beetje natuurlijk. Voor grotere hoeveelheden heb je toch bewerkingsmethodes nodig…
Maar welke dan? Taartjes van mispels zijn heerlijk! De smaak heeft iets weg van appel-kaneeltaart… Maar net als bij appeltaart heb je ook daar maar een klein beetje voor nodig, en het verwijderen van het klokhuis is bij mispels extra veel werk omdat het klokhuis relatief groot is en er in verhouding tot het werk dus weinig overblijft. Dus ook andere verwerkingsmethodes zijn welkom. Dan komen wij uit bij bijvoorbeeld, het ontsappen.
Wij laten de mispels vaak nog even liggen, binnenshuis, met hun snuit naar beneden. (Als ze al zacht zijn bij het oogsten dan gaan ze rechtstreeks de sappan in.) Het sap wordt er dan uit gestoomd zonder dat de we de vruchten hoeven schillen of de klokhuizen verwijderen. De boel gaat heet de flessen en flesjes in, waardoor het circa een jaar houdbaar is, en de prut die overblijft wordt gecomposteerd.
Ik vind mispelsap heerlijk… Vorig jaar hadden we bij wijze van experiment wat steranijs in enkele flesjes gedaan, dat smaakte al helemaal goddelijk! En dit jaar willen we bij wijze van hexperiment eens proberen het sap te fermenteren, tot mispellimonade… Over hexperimenten en meer kun je verder lezen op deze pagina op onze website: https://permacultuuronderwijs.nl/cursussen-2/
Marankes blog
Maranke Spoor is docent permacultuur, tegenwoordig ook in de interactieve permacultuur webschool van Stichting Permacultuur Onderwijs. Maranke begon al op jonge leeftijd als tuinier. Op elke plek waar ze woonde zorgde ze al snel voor een eetbare siertuin: op balkon en dakterras, in schooltuin en moestuin. Maranke is opgeleid als jurist, een beroep dat ze o.a. in de vorm van docent recht tot 2010 uitoefende, is initiator van www.weggeefwinkels.nl en sinds 2010 docent permacultuur. In die hoedanigheid verzorgde ze reeds vele opleidingen op het gebied van permacultuur/voedselbossen. Verder is ze sinds 2013 voorzitter van Stichting Permacultuur Onderwijs, vertaalde en bewerkte ze samen met haar collega Lucas Brouns Engelstalige permacultuur literatuur (Herstellende Landbouw van Mark Shepard en Permacultuur in je moestuin van Christopher Shein) en is ze illustrator en auteur, van: ‘Permacultuur, Wat is dat!?’, een eboek dat in juni 2015 is verschenen.