De zon schijnt, het is half februari en ik begin voorjaarskriebels te krijgen… Best uitdagend want de sneeuw is nog maar net gesmolten en de IJsheiligen zijn nog 3 maanden van ons verwijderd! Nog geen tijd dus om al van alles te gaan zaaien, want voor ik het weet zit ik dan straks weer met een boel lange pierige plantjes, wellicht zelfs middenin een vorstperiode…

Tuurlijk zijn er uitzonderingen. Een Chayote is in haar pot gestopt, en wellicht begin ik vlot aan tomaten, die kunnen dan mooi de tomatenplant opvolgen die nog altijd vrucht staat te dragen in onze woonkamer! De tomatenplant in onze woonkamer is een schoolvoorbeeld van een lange dunne plant:

De lange dunne tomatenplant die nog altijd vrucht staat te dragen in de woonkamer is bewust zo lang geteeld in het kader van een future of food-experiment van de universiteit Utrecht, en aan ons gedoneerd aan het einde van een experiment. Denkend aan de future of food komen wij steeds meer uit bij meer vaste planten, en een bescheidener aantal landbouwhuisdieren, alles als onderdeel van een divers ecosysteem. Van monocultuur naar permacultuur. Het draait er dus om of eten in een ecosysteem is opgegroeid. Een flinke paradigmashift.

In het kader hiervan hebben we diverse eetbare vaste planten staan. Sommige lijken wat op de tomaat, in dit klimaat in elk geval buiten eenjarig, maar bij voldoende warmte en licht kan die het wel langer volhouden… Bijvoorbeeld Pepino meloenpeer: een grappige, heerlijk zoete vrucht die net als de Chayote de grens tussen groente en fruit doet vervagen… En andere kunnen prima tegen vorst, zoals de Siberische kiwi en de Hablitzia tamnoïdes oftewel Rankspinazie. Zij hoeven dus niet steeds opnieuw te worden gezaaid, wat ook wel weer een beetje rommelt met mijn voorjaarskriebels… Maar in dit klimaat blijft er voorlopig in elk geval, nog genoeg te zaaien.

In zijn algemeenheid heb ik liever stevige, gedrongen plantjes die voldoende licht (van boven!) hebben gehad. Ook zaailingen hebben immers licht van boven nodig om later groot en sterk te kunnen worden, en buiten in de kas is het voorlopig nog te koud om te zaaien…

Ik kan echter wel alvast: de bloempotten gaan sorteren, rondjes knippen om de tomaten straks te beschermen tegen slakken en het langzaam ontluikende voorjaar observeren!

Marankes blog

Maranke Spoor is docent permacultuur, tegenwoordig ook in de interactieve permacultuur webschool van Stichting Permacultuur Onderwijs. Maranke begon al op jonge leeftijd als tuinier. Op elke plek waar ze woonde zorgde ze al snel voor een eetbare siertuin: op balkon en dakterras, in schooltuin en moestuin. Maranke is opgeleid als jurist, een beroep dat ze o.a. in de vorm van docent recht tot 2010 uitoefende, is initiator van www.weggeefwinkels.nl en sinds 2010 docent permacultuur. In die hoedanigheid verzorgde ze reeds vele opleidingen op het gebied van permacultuur/voedselbossen. Verder is ze sinds 2013 voorzitter van Stichting Permacultuur Onderwijs, vertaalde en bewerkte ze samen met haar collega Lucas Brouns Engelstalige permacultuur-literatuur (Herstellende Landbouw van Mark Shepard en Permacultuur in je moestuin van Christopher Shein) en is ze illustrator en auteur van: ‘Permacultuur, Wat is dat!?’, een eboek dat in juni 2015 is verschenen.

Een van mijn ecologiedocenten zei altijd: “Plants rule the world!” Hij had natuurlijk gelijk! Het belang van planten is nauwelijks te onderschatten. Ook heb ik er een enorm zwak voor, blijkend uit mijn hele levenswandel. Maar dat betekent niet dat ik nergens anders meer oog voor heb. Sterker nog, de breedte van permacultuur maakt juist dat het me zo ontzettend aanspreekt: integrale visies, kijken naar het geheel… Vaarwel aan de ‘overspecialisatie‘ om vanuit uitgezoemde toestand oplossingen te kunnen zien voor de uitdagingen van deze tijd!

Planten zijn dus essentieel, maar om nu te ontkennen dat permacultuur meer is dan dat… Dit hoor/zie ik evenwel regelmatig gebeuren, als er bijvoorbeeld online iets wordt gepost dat een ander aspect van permacultuur raakt dan plantjes, zoals economie of sociale permacultuur of nog wat anders, wordt er regelmatig gereageerd met zoiets als: “Wat dit nou met permacultuur te maken heeft?!” Dat zie ik dan toch als een flinke verschraling. ‘Natuurbeheerders’ staan daar als liefhebbers van verschraling van landschappen welicht bij te juichen, maar ik niet. Op deze wijze kun je uiteindelijk zelfs weer uitkomen bij een monocultuur, oftewel datgene waar permacultuur een alternatief voor beoogt te bieden. Het gaat in tegen het wezen van permacultuur. Het immer naar evenwicht & diversiteit zoekende wezen.

De naslagwerken van de grondleggers van de moderne permacultuur laten er ook geen misverstand over bestaan dat het een zowel divers als breed fenomeen is, en dat we dat nodig hebben om wat te doen aan de uitdagingen van deze tijd. De beloftes van de permacultuur zijn enorm! We kunnen van een negatieve voetafdruk een positieve maken maar dan moeten we wel veranderen van een reductionistische manier van kijken naar een holistische, kijken naar het geheel dus!

Dat stuurt op veel veranderingen op veel vlakken wat voedselproductie betreft bijvoorbeeld o.a.! een verandering van eenjarig naar vast, want lerend van de natuur (de kortste definitie van permacultuur) kom je uit op heeeeel veel vast planten met hier en daar enkele eenjarigen, en niet zoals nu gebruikelijk heeeel veeel eenjarigen met hier en daar een vaste plant.

Of zoals Professor Stuart B. Hill (Foundation Chair of Social Ecology University of Western Sydney) zegt hierover: Als de Permacultuurprincipes die David Holmgren bespreekt in zijn uitermate belangrijke boek Permaculture, Principles and pathways beyond sustainability zouden worden toegepast op alles wat we doen dan waren we goed op weg naar duurzaamheid en daar voorbij!

Meer lezen?

Lees hier ook mijn vorige blog, ‘Van monocultuur naar Permacultuur’ 🙂

Marankes blog

Maranke Spoor is docent permacultuur, tegenwoordig ook in de interactieve permacultuur webschool van Stichting Permacultuur Onderwijs. Maranke begon al op jonge leeftijd als tuinier. Op elke plek waar ze woonde zorgde ze al snel voor een eetbare siertuin: op balkon en dakterras, in schooltuin en moestuin. Maranke is opgeleid als jurist, een beroep dat ze o.a. in de vorm van docent recht tot 2010 uitoefende, is initiator van www.weggeefwinkels.nl en sinds 2010 docent permacultuur. In die hoedanigheid verzorgde ze reeds vele opleidingen op het gebied van permacultuur/voedselbossen. Verder is ze sinds 2013 voorzitter van Stichting Permacultuur Onderwijs, vertaalde en bewerkte ze samen met haar collega Lucas Brouns Engelstalige permacultuur-literatuur (Herstellende Landbouw van Mark Shepard en Permacultuur in je moestuin van Christopher Shein) en is ze illustrator en auteur van: ‘Permacultuur, Wat is dat!?’, een eboek dat in juni 2015 is verschenen.